พิธีแต่งงานภาคเหนือ หรือ ล้านนา เรียกว่า “งานปอยส่างลอง” มีประเพณีที่สืบทอดมายาวนาน เต็มไปด้วยความงดงามและความศักดิ์สิทธิ์ พิธีกรรมต่างๆ ล้วนมีความหมายมงคล เพื่ออวยพรให้คู่บ่าวสาวครองรักกันยืนยาว มีความสุข
พิธีแต่งงานภาคเหนือ หรือที่เรียกว่า พิธีแต่งงานแบบล้านนา นั้น เต็มไปด้วยเสน่ห์และเอกลักษณ์อันงดงาม สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและประเพณีที่สืบทอดมายาวนาน โดยพิธีการสำคัญๆประกอบด้วย
1. การขอเจ้าบ่าว (ขอเขย)
ฝ่ายเจ้าสาวจะเตรียมพานดอกไม้ ธูปเทียน และเครื่องเซ่นไหว้ เดินทางไปยังบ้านเจ้าบ่าวเพื่อทำพิธีขอเจ้าบ่าวอย่างเป็นทางการ โดยญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าวจะเตรียมขันข้าวตอกดอกไม้และขันหมากมารอรับ
2. แห่ขันหมาก
ฝ่ายเจ้าบ่าวจะจัดขบวนแห่ขันหมากไปยังบ้านเจ้าสาว โดยขบวนแห่จะเต็มไปด้วยความคึกคัก มีทั้งกลองยาว แตรวง ฟ้อนรำ และขบวนสินสอดต่างๆ
3. กั้นประตูเงินประตูทอง
เมื่อขบวนแห่มาถึงบ้านเจ้าสาว ฝ่ายเจ้าสาวจะทำพิธีกั้นประตูเงินประตูทอง เพื่อเป็นการทดสอบความรักและความมุ่งมั่นของเจ้าบ่าว โดยเจ้าบ่าวจะต้องตอบคำถามและจ่ายเงินสินสอดตามประตูที่กั้นไว้
4. พิธีบายศรีสู่ขวัญ
เมื่อเจ้าบ่าวผ่านประตูเงินประตูทองได้แล้ว จะเข้าสู่พิธีบายศรีสู่ขวัญ โดยปู่อาจารย์จะเป็นผู้ประกอบพิธีเรียกขวัญและปัดเคราะห์ให้แก่คู่บ่าวสาว เพื่อความสุขและความเจริญรุ่งเรืองในชีวิตคู่
5. ผูกข้อมือ
ญาติผู้ใหญ่ทั้งสองฝ่ายจะผูกข้อมือให้แก่คู่บ่าวสาว เพื่อเป็นการอวยพรให้ชีวิตคู่มีความสุข มั่นคง และยืนยาว
6. รดน้ำสังข์
คู่บ่าวสาวจะรดน้ำสังข์เพื่อเป็นการขอพรจากญาติผู้ใหญ่
7. เลี้ยงฉลอง
ปิดท้ายด้วยงานเลี้ยงฉลอง เพื่อเป็นการแสดงความยินดีกับคู่บ่าวสาวและกระชับความสัมพันธ์ระหว่างสองครอบครัว
เอกลักษณ์ของพิธีแต่งงานภาคเหนือ
- พิธีกรรมมีความงดงามและศักดิ์สิทธิ์
- เต็มไปด้วยสีสันและความคึกคัก
- สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและประเพณีล้านนา
- เน้นความเรียบง่าย อบอุ่น และเป็นกันเอง
ลำดับพิธีกรรม
- สู่ขวัญ เป็นการขอขวัญจากบรรพบุรุษให้มาสถิตย์ ณ ใจคู่บ่าวสาว เพื่อความเป็นสิริมงคล
- ผูกข้อมือ เป็นการผูกข้อมือด้วยฝ้ายดิบ เพื่อเป็นการผูกดวงชะตาให้คู่บ่าวสาวอยู่ด้วยกันยืนยาว
- รดน้ำสังข์ เป็นการอวยพรให้คู่บ่าวสาวมีความสุข ประสบความสำเร็จในชีวิต
- บายศรีสู่ขวัญ เป็นการอวยพรให้คู่บ่าวสาวมีชีวิตที่ร่มเย็นเป็นสุข
- ส่งตัวเจ้าสาว เป็นการส่งตัวเจ้าสาวไปอยู่กับเจ้าบ่าว
รายละเอียดเพิ่มเติม
- ขันหมาก ประกอบไปด้วย สิ่งของมงคลต่างๆ เช่น เงิน ทอง ข้าวตอก ดอกไม้ เทียน เป็นต้น
- บายศรี ประกอบไปด้วย ข้าวตอก ดอกไม้ ธูปเทียน บายศรี 9 ยอด
- ดนตรี นิยมใช้ดนตรีพื้นเมืองล้านนา เช่น ปี่แน สลุง สะล้อ ซอ
วัฒนธรรมประเพณี
- การแต่งกาย เจ้าบ่าวจะแต่งกายด้วยชุดม่อฮ่อม เจ้าสาวจะแต่งกายด้วยชุดสไบเฉียง
- อาหาร นิยมทำอาหารพื้นเมืองล้านนา เช่น แกงฮังเล ลาบหมู น้ำพริกอ่อง